ผักชี ชื่อทางวิทยาศาสตร์คือ Apiaceae เป็นพรรณไม้ในตระกูล พืชใบเลี้ยงคู่ อยู่ในวงศ์ผักชี เป็นไม้ล้มลุก ลำต้นและแข็งแกร่ง ใช้ในการประกอบอาหารหรือทานสดก็ได้เช่นกัน

ลักษณะทางสัณฐานวิทยา ผักชีสมุนไพรอายุ 1-2ปีมีกลิ่นแรง ลำต้นสูง 20-100ซม. รากมีรูปทรงเรียวยาว ลำต้นเป็นรูปทรงกระบอกตั้งตรงมีหลายกิ่งมีลายและมักจะเรียบ ใบรากมีก้านและก้านยาว 2-8ซม. ใบเรียงเป็นแฉก โคนใบยาวประมาณ 1-2ซม. มีหยักหรือแฉกลึกที่ขอบ

ฟันกลีบเลี้ยงมักมีขนาดแตกต่างกัน มีรูปสามเหลี่ยมรูปไข่ขนาดเล็ก รูปไข่ยาวขนาดใหญ่ กลีบดอกเป็นรูปไข่ยาว 1-1.2มม. และกว้าง 1มม. มีลิ้นเว้าด้านบนกลีบดอกแผ่ยาว 2-3.5มม. กว้าง 1-2มม. อับเรณูมีรูปไข่ยาวประมาณ 0.7มม. ลักษณะจะตั้งตรงเมื่ออายุยังน้อย เมื่อลำต้นสุก พร้อมแก่การเก็บเกี่ยวจะโค้งออกด้านนอก ลำต้นมีลักษณะกลม ขอบหลักและขอบรองที่อยู่ติดกันจะเห็นได้ชัดที่ด้านหลัง

สภาพแวดล้อมการเจริญเติบโต ผักชีสามารถทนต่ออุณหภูมิต่ำได้ตั้งแต่ -1องศาถึง -2องศา และอุณหภูมิการเจริญเติบโตที่เหมาะสมคือ 17-20องศา เติบโตช้าเมื่ออุณหภูมิสูงเกิน 20องศา และหยุดการเจริญเติบโตที่ 30องศา ผักชีไม่มีข้อกำหนดที่เข้มงวดสำหรับดิน แต่ดินที่มีสภาพแข็งแรงและมีประสิทธิภาพในการกักเก็บน้ำ ปริมาณอินทรียวัตถุสูง จะเอื้อต่อการเจริญเติบโตของผักชี

การจำแนกประเภท ผักชีมี 2ประเภทคือ ใบใหญ่และใบเล็ก ใบขนาดใหญ่จะให้ผลผลิตที่สูงขึ้น ส่วนต้นที่มีใบเล็ก จะมีกลิ่นแรงทนต่อความหนาวเย็นและมีการปรับตัวที่ดีกว่า แต่ให้ผลผลิตต่ำ

ผักชีสามารถปลูกได้ในทุ่งโล่ง ไม่แนะนำให้รดน้ำมากในระยะที่ยังเป็นต้นกล้า เมื่อต้นกล้าโตถึง10ซม. ควรรดน้ำบ่อยๆ เพื่อให้ดินชุ่มชื้น ใส่ปุ๋ยไนโตร เจนที่ออกฤทธิ์เร็ว 1-2ครั้งขณะรดน้ำ กำจัดวัชพืชที่อยู่บริเวณรอบๆ เพื่อให้ผักชีได้รับสารอาหารอย่างสมบูรณ์ ในช่วงอากาศร้อนจัด “ผักชี”จำเป็นต้องได้รับร่มเงาอย่างเหมาะสม หากฝนตกหนัก ควรระบายน้ำออกในช่วงเวลาหลังฝนตก เพื่อไม่ให้รากเน่าและเกิดน้ำขัง

การเพาะปลูกโรงเรือน ไม่จำเป็นต้องมีการระบายอากาศในช่วงเดือนมกราคมกับเดือนกุมภาพันธ์ เมื่อต้นกล้าเปลี่ยนเป็นสีเขียว ให้ทำการเพาะปลูกคลายดิน และกำจัดวัชพืช เมื่อต้นกล้าสูง 10ซม. พืชจะเข้าสู่ช่วงการเจริญเติบโตที่แข็งแรง เก็บไว้ในโรงเรือนที่อุณหภูมิ 15-25องศา ใช้แอมโมเนียมซัลเฟตประมาณ 15กก.

โรคที่เกิดกับผักชี โรคใบไหม้ เมื่อป่วยแล้วโรคจะแพร่กระจายอย่างรวดเร็ว ความเสียหายที่สำคัญของใบ ใบจะเปลี่ยนเป็นสีน้ำตาลอมเหลือง เมื่อได้รับเชื้อ เมื่ออุณหภูมิสูง ส่วนที่เป็นโรคจะเน่าและติดเชื้ออย่างรุนแรง ทำให้ผลผลิตลดลงอย่างรุนแรง ดังนั้นสิ่งเหล่านี้ ควรได้รับการควบคุมเป็นพิเศษ

มีวิธีการรักษาง่ายๆ โดยใช้การฆ่าเชื้อเมล็ด ด้วยวิธีการแช่เมล็ดกับสารละลายแคปตัน หรือคาร์เบนดาซิม 500เท่าเป็นเวลา 10-15นาที เมล็ดหลังจากล้าง สองคือ การเสริมสร้างการจัดการ เมื่อความชื้นในโรงเรือนสูงในระยะเริ่มต้น ควรให้ความสนใจกับการปล่อยอากาศออก และขจัดความชื้นออกไป

หากพบโรค ควรฉีดพ่นเพื่อป้องกันและควบคุม ใช้สารละลายคาร์เบนดาซิม 600-800เท่า สารละลายแมนโคเซบ 600เท่า 70เปอร์เซ็นต์ เมธิลพาเลท 800-1000เท่า ให้ผสมสารละลายทั้ง2รวมกัน จะได้ผลที่ดีกว่า

รากเน่า มักเกิดในที่ลุ่มและชื้น หลังจากรากผักชีเริ่มมีอาการ รากหลักจะมีสีน้ำตาลอมเหลืองหรือน้ำตาล รากที่เป็นเส้นใยระบบรากจะแตกเมื่อต้นถูกดึงออกด้วยมือ ส่วนบนของพืชแสดงให้เห็นว่า พืชมีอายุสั้นใบเหี่ยวไม่สามารถนำไปขายได้ วิธีป้องกันคือ หลีกเลี่ยงการปลูกในพื้นที่ต่ำให้มากที่สุด และความชื้นไม่ควรสูงเกินไป

การควบคุมสารเคมีขึ้นอยู่กับการบำบัดดินเป็นหลัก คาร์เบนดาซิม 1กก. สามารถใช้ผสมดินได้ 50กก. โรยลงในดินก่อนหว่านได้ในแปลงที่อ่อนแอสามารถใช้ร่วมกับน้ำเพื่อทดน้ำได้ เนื่องจากโรครากเน่ามักเกิดขึ้นก่อนฤดูหนาว ในเดือนตุลาคมจึงควรควบคุมก่อนการหลั่ง ควรให้น้ำรากด้วยสารละลาย พูลิก 500เท่าหรือ 600เท่าของสารละลายคาร์เบนดาซิม

คุณค่าทางโภชนาการของผักชี มีรสฉุนมีฤทธิ์ขับเสมหะ ลดผดผื่น ส่วนใหญ่จะใช้ในการรักษาอาการต่างๆ เช่นหัด เบื่ออาหาร กลิ่นของผักชี สามารถกระตุ้นการบีบตัวของระบบทางเดินอาหาร ช่วยให้เจริญอาหาร ผักชีมีหน้าที่สำคัญในการขับเหงื่อ ขจัดความร้อน

ผักชีสามารถกำจัดกลิ่นคาวของเนื้อสัตว์ได้ ดังนั้นการใส่ผักชีลงในอาหาร อาจมีผลเฉพาะในการขจัดกลิ่นคาว และช่วยเพิ่มรสชาติแก่อาหาร สารสกัดจากผักชี นอกจากนี้ยังมีผลในการทำให้กระเพาะอาหารทำงานได้อย่างราบรื่น

บทความอื่นที่น่าสนใจ กุ้งขาว จีนลักษณะทางสัณฐานวิทยา พฤติกรรมการใช้ชีวิต